By Lies Mensink Posted on

“Door de lockdown werd ook eenzaamheid onderdeel van dit project” In gesprek met Menzo Kircz & Shaly López

Square
Scenograaf Shaly López en theatermaker Menzo Kircz werden voor HALL12 door collectief TAAT uitgenodigd samen ‘een wandeling in stilte’ te creëren, een werk waarin ontmoeting centraal staat. Shaly werkte vanuit Berlijn en Menzo vanuit Amsterdam; door de harde lockdown werd het onmogelijk voor ze om samen te komen. Zo werpt een kunstproject over ontmoeting plots ook licht op eenzaamheid: “We realiseerden ons hoe belangrijk het moment na de ontmoeting is, ook de scheiding maakt deel van de performance uit.”
HALL12 is een initiatief van architect Breg Horemans en theatermaker Gert Jan Stam die onder de noemer TAAT opereren op het snijvlak van beeldende kunst, architectuur en theater. HALL12 omschrijven zij als ‘encounter activism’: een kunstzinnig en activistisch antwoord op de huidige social distancing-maatregelen. In het project ontmoeten verschillende kunstenaars elkaar om in verschillende steden in Europa op eigen manier weer andere ontmoetingen te faciliteren. HALL12 vindt plaats in Riga, Athene, Brussel en tijdens Beyond the Black Box ook in Amsterdam.

Voor HALL12 werkten jullie samen, maar hoe zouden jullie je eigen artistieke praktijk omschrijven?

Menzo: “Ik ben opgeleid tot theatermaker en probeer dat zo breed mogelijk te interpreteren. Theater hoeft zich niet tot de theaterruimte of tot het werken met acteurs te beperken. Wat in mijn werk belangrijk is, is de waarde van de verbeelding erkennen in de manier waarop we de wereld ervaren. We zouden die manier op elk moment kunnen veranderen.”Shaly: “Ik ben scenograaf en houd me bezig met hoe we ruimte begrijpen en probeer verschillende manieren voor te stellen om de ruimte om ons heen te ervaren en te zien. In dit project onderzoek ik vooral hoe de aanwezigheid van de ander de eigen perceptie doet verschuiven.”

Waar vonden jullie elkaar in die praktijk?

Menzo: “HALL 12 gaat over het faciliteren van ontmoetingen, maar de eerste ontmoeting vond natuurlijk plaats tussen Shaly en mij, als personen en als kunstenaars met ieder een eigen praktijk. Ik denk dat het niet zozeer gaat over het zoeken naar een gemeenschappelijke basis, maar dat we de ander met ideeën voeden waar we in ons eentje niet op zouden zijn gekomen. Het werk wordt zo een soort collage van ideeën die met elkaar resoneren.”“Ik denk dat we elkaar ook wel vonden in een gedeelde interesse voor eenvoud. Niet te hard forceren, maar uitproberen. Eenvoud is onderdeel van dit werk. De situatie in deze performance is heel simpel: twee mensen gaan samen wandelen. Alles wat je daar bovenop plaatst, wordt snel op een verkeerde manier theatraal performatief.”

Wat gaan jullie presenteren op Beyond the Black Box?

Menzo: “Ik denk dat presenteren niet het juiste woord is; we faciliteren een ontmoeting tussen twee mensen die elkaar nog niet kennen. We zien het als onze taak om het best mogelijke kader voor die ontmoeting te creëren, een die vrij en veilig voelt, die niet te veel stuurt, maar die wel genoeg richting geeft om niet verdwaald te raken. Er zijn slechts een paar regels: de wandeling moet in stilte worden afgelegd, het begin- en eindpunt staan vast in ruimte, maar niet in tijd. We hebben beperkte ruimte omdat we er zeker van willen zijn dat we genoeg zorg kunnen dragen voor alle deelnemers. We bouwen zorgvuldig een kader, maar de deelnemers doen het meeste werk zelf.”Shaly: “Naast de live performance hebben we ook een webpagina waar we online ons onderzoek delen. We plaatsen ons onderzoek daar in de context van de andere versies van HALL12 die in andere Europese steden ontwikkeld worden. Zo creëren we een raamwerk van verschillende uitingen van ‘encounter activism’ waar het HALL12 project uit voortvloeit.”

Jullie zijn de enige performance die nog live door kan gaan. Heeft de lockdown jullie werk beïnvloed?

Shaly: “Ja enorm, ik woon niet in Amsterdam dus onze laatste twee geplande ontmoetingen waren niet mogelijk. Dat had niet alleen logistieke gevolgen, maar ook invloed op het creatieve proces. Voor mij is de online aanwezigheid van het project veel belangrijker geworden, omdat dat de enige manier is waarop ik met het project bezig kan zijn.”Menzo: “De onmogelijkheid van het werken in en delen van de fysieke ruimte toonde ons ook dat eenzaamheid onderdeel is van het project. Wij hebben elkaar in augustus ontmoet en daarna hebben we gescheiden verder moeten werken. Het maakte ons ervan bewust hoe belangrijk dat moment van het aflopen van de performance is. Het is iets wat we ons nu pas realiseren. In dit project van ontmoeting is de scheiding erna er ook een deel van geworden.”

Shaly: “Het heeft er ook toe geleid dat we het belang van onszelf ‘facilitator’ gingen bevragen. Is dit een performance onder onze eigen naam Menzo of Shaly of is het iets dat doorgegeven kan worden en los van ons staat?”

Menzo: “We zijn ons af gaan vragen hoe we van dit project een soort bouwpakket kunnen maken, iets dat je kunt aanbieden aan een ander, zodat het groter wordt dan alleen iets van ons vieren, of groter dan het netwerk waar we deel van uitmaken. Het zou fantastisch zijn als mensen dusdanig geïnspireerd raken dat ze hun eigen ontmoetingen gaan hosten. Dat het via onze online research catalogus een blijvend bestaan krijgt en dat het dus iets wordt dat steeds maar verder groeit. Ook zonder ons.”

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *